به نقل از «فرارو»

رونق کسب و کار آشغال

تاریخ انتشار: ۴ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۶۶۰۵۳

در روز‌های گذشته خبری مبنی بر کشف ۲۰ تن زباله در یکی از واحد‌های مسکونی شهرک اکباتان منتشر شد. انتشار چنین خبری با در نظر گرفتن گسترش پدیده زباله‌گردی در سال‌های گذشته، می‌تواند این پرسش را به وجود بیاورد که دلیل افزایش محبوبیت فعالیت‌های مربوط به پسماند چیست؟

به گزارش دنیای اقتصاد، بسیاری معتقدند که تفکیک زباله در ایران یک بازار رهاشده است و همین امر موجب شده پیمانکاران غیررسمی تفکیک زباله با ارائه کار به کودکان و اتباعی که حتی اوراق شناسایی ندارند، کسب سود کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نابسامانی‌های اقتصاد کلان و افزایش نرخ فقر در سال‌های گذشته موجب شده تقاضا برای فعالیت در این بازار بیش از گذشته شود.

هرچند که آمار دقیقی در مورد این بازار غیر‌رسمی وجود ندارد، با‌این‌حال تخمین زده می‌شود که کارگاه‌های تفکیک زباله، هر کیلو زباله قابل‌بازیافت مانند شیشه و پلاستیک را به قیمت ۶ هزار تومان از زباله‌گرد‌ها می‌خرند. همین موجب می‌شود درآمد برخی از زباله‌گرد‌ها از حداقل حقوق مصوب وزارت کار نیز فزونی بگیرد؛ بنابراین می‌توان ادعا کرد که حاشیه سود بالای این بازار به همراه عدم شرایط مساعد اقتصادی به گسترش زباله‌گردی و تفکیک غیررسمی پسماند کمک بزرگی کرده است.

بازیگران بازار پسماند

نگاهی به آمار‌های بازار کار ایران نشان می‌دهد که معمولا نرخ بیکاری در استان‌های محروم بالاتر از مناطق دیگر در کشور است. همین مساله موجب شده برخی از افرادی که از یافتن شغل رسمی در استان خود ناامید شده‌اند به تهران مهاجرت کنند. این در حالی است که بسیاری از این افراد در پایتخت نیز موفق به یافتن شغل رسمی نشده و زباله‌گردی و جمع آوری ضایعات به یکی از گزینه‌های شغلی آن‌ها بدل می‌شود. با‌این‌حال می‌توان گفت با قدرت گرفتن طالبان در افغانستان و افزایش موج مهاجرت‌های غیر‌قانونی شهروندان این کشور به ایران، جمعیت زباله‌گرد‌های غیر‌ایرانی نیز به صورت قابل‌توجهی افزایش یافته و این بازار را گسترده‌تر کرده است؛ اما به دلیل غیررسمی بودن بازار جمع‌آوری ضایعات، آمار دقیقی از افرادی که در این بازار مشغول به کار هستند وجود ندارد.

سال ۱۳۹۹ شهرداری تهران گزارشی منتشر کرد که بر اساس آن تعداد زباله‌گرد‌های کشور به حدود ۱۴ هزار نفر می‌رسید که ۴ هزار و ۷۰۰ نفر آنان کودک و ۹۰ درصد آنان اتباع افغانستان بوده‌اند. با‌این‌حال از سال ۱۳۹۹ تا کنون به دلایلی مانند افزایش نرخ فقر در کشور و همچنین افزایش جمعیت اتباع، طبیعتا این عدد رشد کرده است. در حال حاضر نیز گفته می‌شود که بخش عمده حلقه ابتدایی بازار غیررسمی تفکیک زباله ایران را اتباع تشکیل می‌دهند. کارشناسان معتقدند چنین بازاری توانسته به افرادی که حتی اوراق شناسایی ندارند، شغل ارائه بدهد؛ اما شغلی که هیچ نوع امنیتی ندارد.

گردش مالی ۲۰ میلیارد تومانی

یکی از بزرگ‌ترین موانع تحلیل بازار تفکیک زباله کشور، غیررسمی بودن و طبیعتا نبود آمار درباره آن است. با‌این‌حال پرسش‌های زیادی در این باره وجود دارد. برای مثال درآمد روزانه هر زباله‌گرد، قیمت ضایعات جمع‌آوری‌شده و درآمد کارگاه‌های تفکیک زباله چقدر است؟ وقتی که آمار رسمی وجود ندارد، پای حدس و گمان و تخمین به میان می‌آید. دو سال پیش مرتضی طلایی، عضو سابق شورای شهر تهران، اعلام کرد که گردش مالی روزانه پسماند خشک در شهر تهران حدود ۲۰میلیارد تومان است. او در این باره گفت: «تن‌ها در یک منطقه تهران با تولید ۱۵درصد زباله خشک، روزانه ۳۰۰میلیون تومان پول بین مافیای زباله جابه‌جا می‌شود. اگر این را به ۲۲منطقه تهران تعمیم دهید، بین ۱۵ تا ۲۰میلیارد تومان گردش مالی پسماند خشک در شهر تهران است.»

احتمالا با گذشت زمان و گسترده‌تر شدن این بازار، این رقم نیز در حال حاضر بیشتر شده است. سهم هر سرباز پیاده این بازار یا همان زباله‌گرد، احتمالا فروش هر کیلو زباله قابل‌بازیافت به قیمت ۶‌هزار تومان است. درآمد این افراد وابسته به وزن زباله‌ای است که به کارگاه‌های تفکیک زباله غیررسمی تحویل می‌دهند. اگر یک زباله‌گرد روزی ۱۰۰ کیلو زباله تحویل بدهد به درآمد روزانه ۶۰۰ هزار تومان دست می‌یابد که از حداقل حقوق مصوب وزارت کار بیشتر است. با‌این‌حال در این شغل هیچ امنیتی وجود ندارد و سختی بسیار بالایی دارد. بر این اساس می‌توان گفت ۲۰ تن زباله جمع‌شده در واحد مسکونی شهرک اکباتان، حتی اگر برای یک زباله‌گرد بوده، ارزشی حدود ۱۲۰ میلیون تومان داشته است.

مانع بروکراسی است یا مافیا؟

در دهه‌های گذشته کشور‌های زیادی تفکیک و بازیافت زباله را مورد توجه خود قرار داده‌اند. با گذشت زمان اهمیت این مساله، یعنی بازگشت مواد قابل‌بازیافتی مانند پلاستیک و شیشه به چرخه تولید، نیز بیشتر می‌شود. علاوه بر فواید و ضرورت‌های مربوط به محیط‌زیست، بازار‌های تفکیک و بازیافت زباله به وجود آمد و محل درآمد‌زایی است. البته در اغلب کشور‌ها جمع‌آوری و تفکیک زباله‌ها بر عهده شهرداری‌هاست. اما معادلات بازار تفکیک و بازیافت زباله در ایران این‌گونه نیست و اغلب به صورت ناخوشایندی خودنمایی می‌کند. کودکان کار و افرادی که با ظاهری نه‌چندان خوشایند در سطل‌های زباله به دنبال مواد قابل‌بازیافت هستند، به نمادی از گسترش فقر و ضعف مدیریت در این حوزه بدل شده‌اند.

در واقع شهرداری مسوولیت تفکیک زباله‌ها را به صورت جدی برعهده نگرفته و این کار به بازار غیررسمی منتقل شده است. در سال‌های گذشته برخی از اعضای شهرداری‌ها و شورا‌های شهر اعلام کرده‌اند که چنین بازاری آسیب‌های زیادی، از جمله اشتغال کودکان و عدم‌رعایت اصول بهداشتی، را به همراه دارد. این افراد ضمن سخن گفتن درباره بازار پسماند، به مافیای پسماند و همچنین جابه‌جایی رانت نیز اشاره کرده‌اند. برخی معتقدند هزینه تفکیک و بازیافت زباله برای نهاد شهرداری از درآمد آن بیشتر است.

می‌توان حدس زد که یکی از دلایل این مساله پیچیدگی‌ها و هزینه‌های مربوط به بروکراسی حاکم بر نهاد‌های سیاستی ایران است. در‌هر‌حال می‌توان گفت تاکنون نهاد شهرداری در ایران ورود جدی به این بازار نداشته است. با این همه برخی از کارشناسان معتقدند خروج این بازار از فرم غیررسمی فعلی خود راه چندان مشکلی نیست و قدم برداشتن در این مسیر می‌تواند از آسیب زایی‌های بازار غیررسمی تفکیک زباله در آینده جلوگیری کند.

منبع: فرارو

کلیدواژه: زباله گرد بازیافت قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل تفکیک و بازیافت زباله قابل بازیافت زباله گرد ها تفکیک زباله وجود ندارد جمع آوری یک زباله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۶۶۰۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

از لزوم جدیت در تفکیک زباله، تا سهم فاضلاب خانگی در آلودگی رودخانه های رشت

ایسنا/گیلان رئیس شورای شهرستان رشت، با بیان اینکه در فرایند مدیریت زباله باید تفکیک از مبدا جدی گرفته شود، گفت: دفنگاه سراوان به محیط روستایی آسیب زده است.

مجید عزیزی امروز، ۱۱ اردیبهشت ماه در جلسه شورای اسلامی شهرستان رشت، با اشاره به چالش های زیست محیطی در سطح شهرها و روستاهای این شهرستان، اظهار کرد: برای رفع چالش ها باید بین مردم و مسئولان تعامل ایجاد شود و شوراهای شهر و روستا حلقه وصل مردم و مسئولان هستند.

وی با تاکید بر لزوم مطالبه گری شوراها از مسئولان برای رفع مشکلات و چالش ها، افزود: امروز چالش زباله در گیلان بر کسی پوشیده نیست و دفنگاه سراوان به محیط روستایی آسیب زده است.

رئیس شورای شهرستان رشت با بیان اینکه در فرایند مدیریت زباله باید تفکیک از مبدا جدی گرفته شود و سپس به فکر زباله سوز باشیم، عنوان کرد: زباله های ریجکتی پس از تفکیک و پردازش و جداسازی و بازیافت، باید به زباله سوز برده شوند.

عزیزی رفع مشکلات زیست محیطی دو رودخانه رشت را بسیار مهم دانست و گفت: زرجوب و گوهررود باید نماد توسعه گردشگری شهر رشت باشد و به اقتصاد استان کمک کند و لذا باید برای ورودی های فاضلاب و پساب به این دو رودخانه چاره اندیشی کنیم.

محمدجواد حسن پور، سرپرست معاونت عمرانی فرمانداری رشت نیز، پسماند را دغدغه شهر و روستا دانست و عنوان کرد: بار اصلی جمع آوری و امحای زباله های استان گیلان بر عهده شهرستان رشت است.

وی با اشاره به افزایش جمعیت استان و شهرستان رشت به ویژه در تعطیلات آخر هفته، افزود: افزایش جمعیت موجب افزایش هزینه ها در همه بخش ها از جمله مدیریت پسماند شهرستان رشت می شود.

سرپرست معاونت عمرانی فرمانداری رشت با تاکید بر لزوم کاهش ورود زباله به دفنگاه، خاطرنشان کرد: به دنبال «زباله صفر» در دفنگاه هستیم که در این راستا تقویت ناوگان جمع آوری و حمل زباله و گسترش کارخانه کود آلی را دنبال می کنیم.

دکتر سید محمود رضوانی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان نیز در ادامه، از زباله و پسماند به عنوان معضل حوزه بهداشت و درمان یاد کرد و ادامه داد: یکی از معضلات جدی استان گیلان سالمندی جمعیت است.

وی جمعیت سالمند را نیازمند حمل و نقل و مبلمان شهری و ساختمان سازی و... مناسب دانست و بیان کرد: سالمندی تبعات بهداشت و درمان دارد و با افزایش شکستگی و فشار خون و دیابت و آلزایمر و سرطان و... مواجه هستیم.

دکتر ژاله مرتضوی، رئیس مرکز بهداشت شهرستان رشت نیز در این جلسه، پسماند را به دو بخش عفونی و غیر عفونی تقسیم کرد و گفت: هر ۱۵ بیمارستان شهرستان رشت(به غیر از شفا) اقدام به ایمن سازی زباله های عفونی می کنند؛ این در حالی است که ماهانه حدود ۱۱۰ تن زباله عفونی توسط بیمارستان های دولتی و خصوصی شهرستان تولید می شود.

وی حجم تولید زباله درمانگاه های دولتی و آسایشگاه سالمندان را حدود ۱۵۰۰ کیلوگرم در ماه دانست و متذکر شد: در سطح شهرستان رشت ماهانه حدود ۱۵۰ تن پسماند عفونی و تیز و برنده تولید می‌شود که تا ۹۵ درصد آن را مدیریت می کنیم؛ البته بخش باقی مانده مربوط به مکان های غیر مجاز پوست و زیبایی و آرایشگاه هاست.

رئیس مرکز بهداشت رشت از فعالیت یک شرکت جمع آوری پسماند عفونی در این شهرستان خبر داد و عنوان کرد: پسماندها را غیر عفونی می کنیم و به دفنگاه می بریم. مطب ها و مراکزی که با این شرکت قرارداد ندارند و پسماندهای عفونی خود را با پسماند شهری همراه می کنند، به دادگاه معرفی خواهند شد.

مرتضوی خواستار پوشش کامل لندفیل سراوان با شن و سم پاشی اصولی جهت جلوگیری از تکثیر مگس شد و اضافه کرد: در طرح نوروزی امسال ۲۹ هزار بازدید از واحدهای صنفی مرتبط با مواد غذایی را انجام دادیم و ۵۴ واحد را پلمب و ۱۲۲ نفر را به دادگاه معرفی کردیم؛ همچنین ۳۵۳۶ اخطار کتبی صادر شد.

محمدتقی تقی زاده، رئیس اداره حفاظت محیط زیست رشت نیز، با بیان اینکه در برخورد با واحدهای آلاینده محیط زیست تعارف نداریم و پس از اخطار کتبی، معرفی به دادگاه می کنیم، ادامه داد: پسماندهای صنعتی به دو بخش عادی و ویژه تقسیم می شود که پسماند ویژه به سراوان نمی رود.

وی منابع آلاینده رودخانه های رشت را شامل شیرابه و پساب صنعتی و بیمارستانی و فاضلاب خانگی دانست و متذکر شد: اگر از ورود فاضلاب خانگی به گوهررود و زرجوب جلوگیری کنیم، بار بزرگی از آلودگی این رودخانه ها را حذف کرده ایم.

محمدباقر بشردانش، معاون خدمات عمومی و محیط زیست شهرداری رشت نیز، با اشاره به پیگیری شورا و شهرداری برای بهسازی لندفیل سراوان پس از ۳۷ سال دفن زباله، اظهار کرد: شاهد پیشرفت ۸۶ درصدی پروژه بهسازی لندفیل سراوان هستیم.

وی با اشاره به فعال شدن ناوگان جمع آوری زباله های تفکیک شده در سطح شهر از چند ماه گذشته، خاطرنشان کرد: برای موفقیت تفکیک زباله از مبدا باید مراکز غیر قانونی جمع آوری را تعطیل کنیم.

معاون خدمات شهری شهرداری رشت همچنین از آغاز لایروبی رودخانه های رشت خبر داد و تاکید کرد: ساماندهی فاضلاب و جلوگیری از ورود آن به رودخانه در رفع آلایندگی ها موثر خواهد بود.

علی مقصودی، رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت نیز در ادامه، جامعه کارگری شهرداری رشت را ۹۱۴ نفره دانست و خاطرنشان کرد: میانگین روزانه جمع آوری زباله در رشت طی سال ۱۴۰۲ معادل ۵۳۰ تن بوده است.

وی سرانه تولید زباله در رشت را ۶۳۰ گرم در روز دانست و اضافه کرد: هم در کارخانه کود آلی و هم در لندفیل سراوان، تفکیک زباله در مقصد را انجام می دهیم و لذا زباله ارزشمند را دفن نمی کنیم.

رئیس سازمان مدیریت پسماند رشت، جداسازی صحیح، جمع آوری و بازیافت را لازمه مدیریت پسماند دانست و تاکید کرد: مدیریت پسماند نیازمند آموزش است و سال گذشته در ۱۵۰ مدرسه آموزش تفکیک زباله را ارائه کردیم.

مقصودی با بیان اینکه روزانه ۱۰ دستگاه خودروی جمع آوری زباله در شهر رشت فعال است، خاطرنشان کرد: سال گذشته ۳۰۹ میلیارد تومان صرف جمع آوری و انتقال زباله های شهر رشت شد.

مسعود عباس نژاد، عضو شورای شهر رشت نیز در ادامه، همه شهرها و روستاهای استان گیلان را درگیر پسماند دانست و عنوان کرد: در ساماندهی لندفیل سراوان باید به دو معضل بوی نامطبوع و هجوم مگس ها توجه شود تا مردم منطقه آسیب نبینند.

وی از دستگاه های متولی خواست با جدیت برای سلامت مردم تلاش کنند و یادآور شد: دفن زباله در کنار رودخانه ها موجب آلودگی آب می شود و لذا جمع آوری پسماند شهری و روستایی باید در دستور کار قرار بگیرد.

انتهای پیام